Alles wat je moet weten over pigmentvlekken en hyperpigmentatie

Heb je last van donkere vlekjes op je gezicht, hals of handen die maar niet lijken te verdwijnen? Grote kans dat je te maken hebt met hyperpigmentatie — een veelvoorkomend huidprobleem waarbij bepaalde delen van de huid donkerder kleuren dan de rest.Het kan hardnekkig en frustrerend zijn, maar met de juiste kennis en aanpak kun je je huid weer egaler en stralender maken.

In dit artikel lees je alles over de drie belangrijkste vormen van hyperpigmentatie, hun oorzaken én wat je eraan kunt doen.

Zon-geïnduceerde hyperpigmentatie

De zon is één van de grootste boosdoeners als het gaat om pigmentvlekken. UV-straling stimuleert de aanmaak van melanine — het pigment dat je huid kleur geeft. Wanneer dit proces ontregeld raakt, ontstaan er donkere vlekken die vaak blijvend zichtbaar zijn.

Veelvoorkomende vormen zijn:

• Zonnevlekken (solar lentigo’s) – ook wel ouderdomsvlekken genoemd. Kleine, donkere plekjes die vooral op het gezicht, de handen en armen verschijnen.

• Zonneschadevlekken (sunspots) – lijken op zonnevlekken, maar zijn meestal groter en onregelmatiger van vorm.

• Sproeten (freckles) – van nature aanwezig, maar door overmatige zonblootstelling kunnen ze donkerder en opvallender worden.

Tip: gebruik dagelijks een breedspectrum zonnebescherming (SPF 30 of hoger), ook op bewolkte dagen. Dit is de beste manier om pigmentvlekken te voorkomen en bestaande vlekjes te verminderen.

Melasma: hormonale hyperpigmentatie

Melasma is een specifieke vorm van hyperpigmentatie die vooral bij vrouwen voorkomt. Het wordt vaak getriggerd door hormonale veranderingen, zoals tijdens een zwangerschap of bij het gebruik van de pil.

Melasma uit zich meestal in grote, donkerbruine vlekken op het gezicht – met name op het voorhoofd, de bovenlip en de wangen.

Hoewel melasma lastig te behandelen kan zijn, zijn er manieren om het te verbeteren:

• Gebruik dagelijks een hoge SPF.

• Vermijd directe zon tijdens piekuren.

• Overweeg milde huidverzorgingsproducten met niacinamide, vitamine C of azelaïnezuur.

• Raadpleeg een huidspecialist of dermatoloog voor een gepersonaliseerd behandelplan.

  
  

Post-inflammatoire hyperpigmentatie (PIH)

PIH ontstaat na een ontsteking of irritatie van de huid, zoals bij acne of na een intensieve behandeling. De huid reageert daarop met extra melanineproductie, wat donkere vlekken of littekens veroorzaakt.

Veelvoorkomende oorzaken:

• Acne – ontstekingspuistjes kunnen bruine of paarse vlekjes achterlaten.

• Cosmetische behandelingen – zoals chemische peelings, laser of microdermabrasie, vooral bij een gevoelige huid.

Goed nieuws: deze vorm van pigmentvlekken vervaagt vaak vanzelf, maar je kunt het proces versnellen met producten die celvernieuwing stimuleren, zoals retinol of exfoliërende zuren (AHA/BHA).

Pigmentvlekken behandelen: wat werkt echt?

De beste aanpak hangt af van het type hyperpigmentatie, maar algemene richtlijnen zijn:

• Zonbescherming is onmisbaar, elke dag.

• Verhelderende ingrediënten zoals vitamine C, niacinamide, retinol en tranexaminezuur kunnen helpen.

• Professionele behandelingen zoals peelings, microneedling of laser kunnen effectief zijn — maar laat je goed adviseren om PIH te voorkomen.

  
  

Hoewel pigmentvlekken goed te behandelen zijn, is volledige verdwijning niet altijd haalbaar. Pigment heeft een soort ‘geheugen’ en kan door zonlicht of hormonale veranderingen opnieuw geactiveerd worden. Met een consequente huidverzorgingsroutine en goede bescherming kun je het echter effectief onder controle houden en nieuwe vlekjes voorkomen.

Tot slot

Hyperpigmentatie is niet één enkel probleem, maar een verzamelnaam voor verschillende huidreacties. Door de oorzaak te herkennen — of het nu de zon, hormonen of ontstekingen zijn — kun je gericht aan de slag gaan met de juiste behandeling.

Een consequente huidverzorgingsroutine, bescherming tegen de zon en geduld zijn de sleutel tot een egalere, gezonde huid.